‘Ik ga niet zeggen dat je sterk moet zijn, want je moet niets, je moet helemaal niets. De zon komt elke dag op en gaat elke dag onder en jij moet daar helemaal niets voor doen. Gewoon jezelf zijn, dat is al goed genoeg.’ Ik heb mijn vroegere onthaalmoeder aan de lijn, maar bovenal is ze de mama van Meggie, mijn beste vriendin. Ik neem het van haar aan. Ze is haar ouders jong verloren, maar veel erger nog, in één klap twee kinderen. Ze heeft moeten meemaken dat mensen over haar zeiden: ‘ach, maar ze heeft er toch nog drie’. Alsof dat haar verdriet minder groot maakt. Ze weet als geen ander wat verdriet is, hoe je toch nog de kracht kan vinden om verder te leven en ze kent mij van voor ik me van mezelf bewust werd.
‘Ik wil je nu niet meer zien huilen, je moet flink zijn‘, zei madame Q. twee dagen nadat Meggie en Wendy verongelukt waren. Alsof ik godverdomme mijn knie pijn gedaan. Nee, ik was net mijn beste vriendinnetje verloren, dat als een soort van zus voor me was. En ik moest flink zijn van dat mens. Hoe jong ik ook was (11), ik was al wijs genoeg om te weten hoe dwaas het was om zoiets te zeggen tegen iemand met verdriet. Ik ben het nooit vergeten. Ik heb het haar ook nooit vergeven. Natuurlijk mocht ik wel huilen. Ik moest huilen! Wat voor mens zou ik anders zijn.
‘Flink zijn’. Ik ben blij dat ik deel uitmaak van een generatie die stilletjes aan heeft besloten dat flink zijn niet hoeft, dat je ook wel gewoon kwetsbaar mag zijn. Ik heb al eerder een pleidooi voor kwetsbaarheid gehouden. Ik blijf het griezelig vinden om mezelf hier zo kwetsbaar op te stellen. En op één of andere manier vind ik het zelfs comfortabeler om te denken dat ik alleen voor wildvreemden schrijf dan voor pakweg mijn tante die aarzelend bekent dat ze dit ook leest. (Dat mag, uiteraard, anders zou ik het niet schrijven.)
Ik schrijf hoewel ik er geen tijd voor heb. Omdat het mijn manier is om met mijn pijn om te gaan. Omdat ik zelf ook troost vind bij andere bloggers* en omdat het deugd doet dat we elkaar harten onder riemen kunnen steken. In de hoop dat ik ergens een lotgenoot bereik die zich herkent in mijn verhaal. Daarom probeer ik nu en dan een momentje te stelen om te schrijven en te delen en lieve woorden terug te krijgen van andere mensen.
Door hier te schrijven heb ik al zo veel mooie, troostende woorden gekregen uit onverwachte hoeken. Het verandert niets aan het feit dat ik mijn verdriet alleen moet dragen, maar elk bericht geeft me weer een nieuwe adem om het verdriet mijn leven niet te laten overnemen. Hoewel ik jullie berichten niet altijd beantwoord, betekenen ze heel veel voor me. Bedankt.
* De twee schoonste o zo kwetsbare maar o zo troostende en o zo sterke blogs vind ik deze:
https://prinsesopdekikkererwt.wordpress.com/
https://lecoeuramareebasse.wordpress.com/
En Sofietje, vul je je verhaal over madam Q. niet meer aan met haar laatste domme uitspraak aan de telefoon?
Je verdriet alleen dragen klinkt hard, want iedereen weet dat je het niet alleen moet dragen. Broer, zus, papa, wij zitten er alle vier samen in, we hebben alle vier zoveel pijn. Maar je eigen verdriet, dat moet je inderdaad zelf en alleen dragen. En toch blijf ik het herhalen: zonder jullie zou ik niet weten hoe ik hier allemaal zou door komen. Zonder broer en zus zou ik helemaal verloren zijn. Mama verliezen, dat maakt me plots zo kwetsbaar en eenzaam. Ik voel me met momenten helemaal alleen op de wereld, helemaal verlaten. Maar dan troost ik me met de gedachte aan jullie. En dan gaat het een klein beetje beter. Omdat ik weet dat jullie weten hoe ik me voel, omdat ik niet de enige ben die haar zo verschrikkelijk hard aan het missen is.
Op verzoek en alleen voor de mensen die de moeite nemen om de comments te lezen.
Fast forward. Mama is twee dagen overleden.
Telefoon.
Hallo? Is t bij Gilbert? IS MAMA DOOD? (Roepend)
Hoe kan da nu, ik heb ze deze week nog zien wandelen met papa.
– met wie spreek ik aub?
– t is hier madame Q.
Gedeelde smart is halve smart. Want ik ben inderdaad niet de enige die mama verschrikkelijk mist.
Maar gedeelde smart is ook dubbele smart. Want het doet me verdriet dat ik jullie ook verdriet zie hebben.
Bedankt voor je lieve reactie zusje.
Erg hè, hoeveel mensen vinden dat het niet kan, dat iemand dood gaat als die er vlak daarvoor nog ‘goed’ uitzag. Tot op het eind houden we de schijn op, voor vreemden, voor vrienden, voor onszelf.
Sterke mama’s hadden wij, dat ze ondanks dat toch konden toegeven dat het lang genoeg had geduurd…
Nu is het aan ons, de kracht en de tijd proberen te vinden om zwak te mogen zijn.
Ik hoop dat je nog veel begripvolle mensen mag tegenkomen die je daarbij helpen.
Ik blijf me maar afvragen hoe verschrikkelijk sterk je daarvoor moet zijn. Weten dat je nog tien of twintig jaar zou kunnen verder leven en toch doorzetten met die moeilijke beslissing. Eindeloos respect voor onze mama’s. Ik hoop dat je ook de kracht vindt om hiermee om te gaan. De week na de begrafenis vond ik zelf erg vermoeiend. Als je zoon het je enigszins toelaat, wens ik je heel veel slaap toe!
Generatie flink durft zich, met een klein hartje, kwetsbaarder op te stellen. Om dan van de mama te horen dat ik in therapie moet gaan en er beter over zou zwijgen. Laat ik ook dat maar steken op het auto ongeval in 1996…
Madame Q klinkt vreselijk. Ik wens je veel kracht toe.
Jij een ongeval gehad in 1996? Het ongeval waar ik over schrijf was ook in 1996. Rottig jaar.
Ik niet, mijn mama. De eerste vrijdag dat ik in het 1e middelbaar zat. Zware whiplash, schade aan bekken en wervels, niet aangeboren hersenletsel. De mama die ik kende verdween, mijn kindertijd ook. Ze heeft bijna alles opnieuw geleerd, maar sommige dingen zijn anders gebleven. Inderdaad, 1996, dat was me nogal eens een ingrijpend jaar.
September 1996 was a bitch. Voor mij was dat ook de eerste maand van het eerste middelbaar. Niet bepaald een topmaand.
Ik heb daar weleens over gehoord dat mensen kunnen veranderen als ze een letsel hebben in de andere hersenhelft. Ondenkbaar. Dan ben je je mama evengoed voor een stuk kwijt. Mijn mama was wel dezelfde gebleven maar was helaas haar taal kwijt.
Alsof de overgang naar het middelbaar op zich nog niet genoeg was… Ik wens je heel veel kracht in deze (alweer) moeilijke periode!
Herkenbaar. Schrijven, hoewel je er geen tijd voor hebt. Ik denk dat je verhaal en je kracht heel veel voor anderen betekent. Ik vind het bijna heilig in de puurheid en sterke kwetsbaarheid waarin je je woorden kiest. Veel liefs.
Ik herken je gevoelens zo… Blijf het na 31 jaar elke dag confronterend vinden wat het verlies van iemand kan betekenen…
Belangrijk is dat je je verdriet nooit mag onderkennen en je dat ook NOOIT door iemand mag laten aanpraten…
Ik voel zo met je mee, ook al is het bij mij lang geleden… 🙂 knuffel!
Iedereen heeft recht op verdriet. En op zijn eigen manier om dat te verwerken en er mee om te gaan. Sterkte!
Ik herken je reden van schrijven in hoge mate. Blijven doen, t zijn erg troostrijke regels …
Pingback: Tijd & Geluk op de #femmablogschool | Sofie moedert maar wat aan